Geldlening binnen familie

De banken lenen steeds lastiger geld uit. Het gevolg hiervan is dat mensen op zoek gaan naar andere mogelijkheden. Mede omdat de rente op spaarrekeningen ook laag is, wordt steeds vaker geld binnen een familie geleend. Nog te vaak worden hierbij geen schriftelijke afspraken gemaakt. Dit levert vaak problemen op als de rente of aflossing niet wordt betaald. Uiteindelijk zal de schuldeiser dan de rechter moeten inschakelen met alle gevolgen van dien.

Verstrekken gegevens aan de Belastingdienst

U moet de gegevens aangaande de familiebank lening of lening van de ouders aan de Belastingdienst verstrekken bij het indienen van de aangifte Inkomstenbelasting (artikel 17b lid 1 uitvoeringsregeling IB) . Doet u dit niet (of niet tijdig) dan is de rente niet aftrekbaar. Zie hiertoe een arrest van de Hoge Raad d.d. 19 november 2021 (ECLI:NL:HR:2021:730) . De Hoge Raad oordeelt dat het vanaf 2016 in de aangifte vermelden van de leninggegevens voorwaarde is om de lening tot de eigenwoningschuld te rekenen. Door dit niet te doen, kan de door de vader verstrekte lening in 2016 niet tot de eigenwoningschuld worden gerekend en is de door de dochter betaalde rente niet aftrekbaar.

Rente familiebank

Er is vaak discussie over de hoogte van de rente die vader/moeder aan de kinderen in rekening mag brengen. De rente moet zakelijk zijn, dat is het uitgangspunt. In een procedure bij de Hoge Raad in juni 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1111) wordt in 2015 gerekend met 9% rente voor een lening met een rentevast periode van 15 jaar (geen zekerheden). De rente wordt door de inspecteur (en de rechters) vastgesteld op 4,5%.

Wat zijn aandachtspunten bij een familie bank lening?

1. Laat het kind afsluitprovisie betalen, is fiscaal aftrekbaar en bij de ouders niet belast
2. Hoge rente is fiscaal voordelig (voordeel inkomstenbelasting is groter dan nadeel successieheffing)
3. Ouders kunnen rente schenken aan de kinderen
4. Let op de aflossingseis op de hypotheek (anders rente niet aftrekbaar)

Geld lenen

Als u geld aan iemand leent, moet u dit vastleggen (voorbeeld leningsovereenkomst, lees hier). U kunt hiertoe zelf een leningsovereenkomst opstellen. Hiervoor kunt u het model op deze site gebruiken. Het is dan wel verstandig om de leningsovereenkomst (gratis) te laten registreren bij de Belastingdienst. Als de bedragen hoger zijn dan € 10.000, is het verstandig om de overeenkomst in een notariële akte vast te leggen. De redenen hiervoor zijn:

• notariële akte levert een executoriale titel op (eenvoudiger geld innen via deurwaarder);
• notaris kan de fiscale en juridische merites beoordelen;
• een notariële akte is een beter bewijs (en kan niet zoek raken);
• het staat vast dat de partijen "bestaan" en dat de handtekeningen "echt" zijn;
• u kunt bijvoorbeeld een zekerheidsrecht vestigen (hypotheekrecht of pandrecht).

Zekerheden bij lening binnen familie

Het is verstandig om een zekerheidsrecht te hebben als schuldeiser. Naast het feit dat de Belastingdienst dit in voorkomende situatie kan eisen (zakelijke lening), is het ook prettig als u zekerheid heeft op het moment dat de lening niet wordt terugbetaald of niet kan worden terugbetaald. Als u bijvoorbeeld een lening verstrekt voor de aankoop van een woning of een bouwkavel, dan kunt u bij niet betalen de woning of de grond verkopen. U heeft voorrang boven andere schuldeisers. Een hypotheek moet via de notaris worden geregeld en bij het kadaster worden ingeschreven.