Ondernemer en huwelijkse voorwaarden

Vrijwel maandelijks overleg ik met ondernemers over hun huwelijkse voorwaarden en / of de gevolgen voor hun bedrijf door de echtscheiding. In de meeste gevallen is de eerste stelling: "We hebben huwelijkse voorwaarden, dus het bedrijf is van mij." Maar al te vaak is dit niet zo, of maar ten dele.

Huwelijkse voorwaarden en verrekenen

Vaak wordt er voor huwelijkse voorwaarden gekozen om ervoor te zorgen dat het vermogen bij de niet-ondernemer (de ex) veilig is. Daarnaast mag het bedrijf geen last hebben van een echtscheiding. De meeste huwelijkse voorwaarden worden opgesteld, nimmer bijgehouden en onder in de kast neergelegd. Dit is nu juist het probleem. In veel huwelijkse voorwaarden staat een verrekenbeding dat niet wordt bijgehouden of uitgevoerd. Het verrekenbeding verplicht beide echtgenoten om (veelal) jaarlijks het overbespaarde inkomen met elkaar te verrekenen. Als u een jaar het extra (overbespaarde) inkomen niet verrekent, vervalt de vordering niet. De vordering blijft dus in stand en u gaat iets doen met dit geld. Als u hiermee een woning, verbouwing of beleggingsportefeuille zou kopen, wordt dit deel ook een gemeenschappelijk bezit. De gevolgen van het niet verrekenen kunnen dus extreem zijn. In het ergste geval stelt de rechter uiteindelijk dat er sprake is van een gemeenschap van goederen, hierdoor valt uw bedrijf (inclusief alle bezittingen en winstreserves) in de verrekening.

Soms staat er in de huwelijkse voorwaarden dat het recht op een verrekening na een jaar of een paar jaar komt te vervallen. De meeste ondernemers denken dan: "Pff ......, dat hebben we goed geregeld." Een dergelijke bepaling is geldig, maar steeds meer procedures hierover worden door de "ex" gewonnen omdat de rechter stelt dat dit in strijd is met de redelijkheid en billijkheid.

Bij een verrekenbeding is het inkomen en de bepaling hiervan van belang (zie hierna). Bij de bepaling hiervan hoeven giften, erfenissen en makingen niet tot het inkomen worden gerekend. Als het ingewikkeld wordt, is ook de zogenaamde Haviltex jurisprudentie (wat hebben partijen bedoeld en wat mogen ze verwachten?) van belang.

Huwelijkse voorwaarden en koude uitsluiting

Als in de huwelijkse voorwaarden een zogenaamde koude uitsluiting is opgenomen (geen verrekenbeding), hoeft er geen verrekening van de onderneming of de B.V. plaats te vinden. Het bedrijf is voor de ondernemer.

Inkomen en huwelijkse voorwaarden

Bij een echtscheiding is het ook vaak de vraag welke bepaling is opgenomen over uw inkomen. In de praktijk staat hier vaak: fiscaal inkomen, belastbaar inkomen, inkomsten uit arbeid of inkomen. Als dit onduidelijk is, wordt soms ook de opgepotte winst in uw B.V. als inkomen aangemerkt. De alimentatie kan hierdoor extreem hoog uitvallen. Een rechter neemt al snel 60% van de winst in uw B.V. mee als inkomen, tenzij de bepaling omtrent uw inkomen wel helder is bepaald. U kunt zich hier wel tegen wapenen, een paar voorbeelden zijn:

• U bent niet de enige eigenaar en kunt niet zelfstandig bepalen of de winsten worden uitgekeerd.
• De continuïteit van uw onderneming komt in gevaar als alle winsten worden uitgekeerd. De winsten meenemen als inkomen is dan niet redelijk en brengt de solvabiliteit van uw onderneming in gevaar.

Oplossing voor huwelijkse voorwaarden

Als u tijdens het huwelijk het niet verrekenen wilt rechtzetten, kunt u dit doen via een vaststellingsovereenkomst met uw partner. Dit doet u via een inventarisatie van het inkomen dat in het verleden is overbespaard. Dit is een lastige berekening die door een expert moet worden opgesteld. Hierbij is mede het gekozen inkomensbegrip van belang. U zou ook eenvoudig kunnen stellen dat beide partners 50% krijgen, hierbij moet dan rekening worden gehouden met het vermogen dat bij aanvang van het huwelijk is aangebracht of aanwezig was. De overeenkomst moet worden goedgekeurd door de Rechtbank, het is hierbij niet zo dat de rechter u gaat verhoren of de berekening volledig gaat beoordelen, er zal een redelijkheidstoetsing plaatsvinden.

Tip

Het is verstandig om uw huwelijkse voorwaarden tijdens uw huwelijk eens te bespreken met een fiscaal jurist, dit voorkomt problemen bij een echtscheiding of overlijden.