Familiebank voor lenen aan kinderen

Afspraak maken
Bel mij terug
Inschrijven nieuwsbrief
Laatste update
25-11-2021
Zakelijk Prive Gratis Downloaden Fiscale adviesdossiers

Familiebank voor lenen aan kinderen

"Mijn kind gaat een huis kopen, is het verstandig dat ik een familiebank opricht?"

De familiebank is de structuur waarbij ouders aan hun kind of kinderen geld lenen om zelf een huis te kopen. Deze constructie is met name zinvol als de ouders spaargeld in box 3 hebben staan of een overwaarde op hun woning hebben en het kind (of kinderen) zelf ook inkomen heeft .

Verstrekken gegevens aan de Belastingdienst

U moet de gegevens aangaande de familiebank lening of lening van de ouders aan de Belastingdienst verstrekken bij het indienen van de aangifte Inkomstenbelasting (artikel 17b lid 1 uitvoeringsregeling IB) . Doet u dit niet (of niet tijdig) dan is de rente niet aftrekbaar. Zie hiertoe een arrest van de Hoge Raad d.d. 19 november 2021 (ECLI:NL:HR:2021:730) . De Hoge Raad oordeelt dat het vanaf 2016 in de aangifte vermelden van de leninggegevens voorwaarde is om de lening tot de eigenwoningschuld te rekenen. Door dit niet te doen, kan de door de vader verstrekte lening in 2016 niet tot de eigenwoningschuld worden gerekend en is de door de dochter betaalde rente niet aftrekbaar.

Nieuws familiebank 2021

Op 21 april 2021 is het interne beleid van de Belastingdienst omtrent de familiebank iets duidelijker geworden (via een WOB-verzoek). Belangrijke onderdelen voor de Belastingdienst zijn:

  • Is de rente redelijk? De Belastingdienst vindt een opslag van 0,2% redelijk. Bij een hogere rente wordt kritisch gekeken naar de reden.
  • Is er sprake van een lening (aflossing)? De lening moet schriftelijk worden vastgelegd op grond van zakelijke voorwaarden. Tevens moet er sprake zijn van (a) zekerheid, (b) redelijke rente, (c) terugbetalingsverplichting. Als er geen sprake is van een lening, dan kan er sprake zijn van een schenking.
  • Is er fiscaal ook een lening overeengekomen? Dit wordt beoordeeld op grond van artikel 3:119a Wet IB 2001. Dus is de schuld aangegaan voor de aankoop, het onderhoud of verbetering van de eigen woning? Daarnaast moeten schulden vanaf 2013 worden afgelost in 360 maanden.
  • Is de rente fiscaal aftrekbaar en redelijk? Naar dit onderdeel wordt kritisch gekeken omdat de rente soms aan de hoge kant is. Soms kan een rente van 6% best acceptabel zijn, hierbij kijken naar: "wat zou een onafhankelijke derde als rentevergoeding willen ontvangen?" Het kan zijn dat door het ontbreken van zekerheden een hogere rente redelijk is. In de notitie van de Belastingdienst wordt als "fictie" een percentage van 3% genoemd, dit lijkt ons aan de lage kant (bij ontbreken zekerheden). In een procedure bij de Rechtbank uit 2018 is de rente vastgesteld op 4,5% (geen zekerheden), in 2013 bepaalde de Rechtbank dat 8% redelijk was.

Nieuws lening

U moet sinds enkele jaren de informatie van een lening aan uw kind doorgeven aan de Belastingdienst. Dit speelt indien:

  • U een lening afsluit bij een familielid, B.V. of buitenlandse bank;
  • U op de lening moet aflossen (nieuwe hypotheekregels).

Opzetten familiebank? Vraag onze adviseur.

Rente familiebank

Er is vaak discussie over de hoogte van de rente die vader / moeder aan de kinderen in rekening mag brengen. De rente moet zakelijk zijn, dat is het uitgangspunt. In een procedure bij de Hoge Raad in juni 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1111) wordt in 2015 gerekend met 9% rente voor een lening met een rentevastperiode van 15 jaar (geen zekerheden). De rente wordt door de Inspecteur (en de rechters) vastgesteld op 4,5%.

Wat zijn aandachtspunten bij een familiebanklening?

  1. Laat het kind afsluitprovisie betalen, is fiscaal aftrekbaar en bij de ouders niet belast.
  2. Hoge rente is fiscaal voordelig (voordeel inkomstenbelasting is groter dan nadeel successieheffing).
  3. Ouders kunnen rente schenken aan de kinderen.
  4. Let op de aflossingseis op de hypotheek (anders rente niet aftrekbaar).

Voordeel familiebank en hypotheekrente

De ouders krijgen hierdoor een mooie rente in box 3 en de kinderen kunnen de hypotheekrente aftrekken van hun inkomen. De hypotheekrente moet zakelijk zijn, veelal zal men de neiging hebben om de rente zo hoog mogelijk vast te stellen. De Belastingdienst accepteert veelal een marge van 25%, dus als de bank 5% zou rekenen voor een hypotheek met een rentevastperiode van 10 jaar, dan mag u binnen de familiebank 6,25% rekenen.

Voorbeeld familiebank

Stel, u heeft spaargeld tegen 2% op uw bankrekening staan. Rekening houdend met de belasting in box 3 en inflatie houdt u hier bijna niks aan over. Als u het geld aan uw kind zou lenen tegen 6% rente en uw kind de rente kan aftrekken tegen bijvoorbeeld 42%, dan kunnen u en uw kind geld verdienen. De Belastingdienst zal meebetalen aan uw voordeel.

Voor starters op de huizenmarkt is het de laatste jaren niet eenvoudiger geworden. Banken kijken nog scherper naar het inkomen en ook onze regering roept steeds vaker over het (gedeeltelijk) afschaffen van de hypotheekrente. Het is dus - voor uw kind - lastiger om een huis te kopen. U kunt uw kind helpen en hier ook nog een voordeel mee behalen.

Wijziging hypotheek en familiebank

Sinds enkele jaren (sinds 2013) moet er worden afgelost op hypotheken en leningen voor een eigen woning. Deze nieuwe regel geldt dus ook voor de familiebank. De familiebanklening is hiermee iets minder gunstig geworden.

Familiebank

Als u geld op uw spaarrekening zet, zal de bank dit tegen een hogere rente uitlenen. Het verschil is winst voor de bank. Als u uw eigen familiebank zou oprichten, kunt u dit verschil samen met uw kind verdelen en er allerbei op verdienen. Conclusie: richt een familiebank op. Als u zelf geld moet lenen, heeft de structuur geen zin. U moet dus duurzaam spaargeld over hebben.

Hoe werkt de familiebank?

U leent geld aan uw kind en maakt hiervan een leningsovereenkomst op. De familiebank is hiermee een feit. U krijgt een hogere rente dan bij de bank en als uw kind het geld gebruikt voor de aankoop, het onderhoud of de verbouwing van zijn of haar eigen woning, is de rente aftrekbaar in box 1. De rente die u ontvangt is vrijwel belastingvrij (box 3 tegen heffing van 1,2%). Bij de huidige hypotheekrente van zo'n 5,5% is een rente van 7% haalbaar, een hogere rente zal de Belastingdienst niet accepteren. Als u geen hypothecaire zekerheid vraagt, is dit een reden om een hogere rente te vragen.

Voorbeeld familiebank

U leent aan uw kind € 100.000 tegen een rente van 6%. De afsluitprovisie van € 1.500 kan uw kind tegen 42% aftrekken, hierdoor kost dit uw kind netto zo'n € 800. De € 700 kunt u aan uw kind schenken, dit kan belastingvrij. Het voordeel van € 800 kunt u gebruiken om met uw kind op vakantie te gaan. De jaarlijkse rente van € 6.000 kost uw kind netto zo'n € 3.600. U ontvangt in totaal in het eerste jaar € 6.800 op uw lening van € 100.000, een rendement van bijna 7%. Als u uw kind tegemoet wilt komen, kunt u uw kind tot
€ 5.000 belastingvrij per jaar schenken.

U hoeft voor de lening niet naar de notaris, dit voordeel kan uw kind mooi gebruiken.

Vragen over de familiebank

  1. Kan de familiebank ook met broers, zussen, vrienden, kennissen, etc.? Ja, geen enkel probleem.
  2. Moet er een notariële akte worden opgesteld? Nee, dit is niet nodig. Het is wel verstandig om de constructie met een fiscaal jurist te bespreken, dit om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
  3. Welke rente moet ik rekenen? Een zakelijke rente. Een afwijking van 25% (meer of minder) wordt vaak door de Belastingdienst geaccepteerd.

Rechtbank procedure over familielening

Een zoon koopt een woning, de vader verstrekt een lening van € 80.000 tegen een rente van 8%. De zoon leent ook een bedrag bij de bank. Beide leningen tezamen zijn voldoende om het huis te kopen. De lening is schriftelijk vastgelegd. De Belastingdienst accepteert de rechter niet en stelt:

  • Onzakelijke rente;
  • Fraus legis (constructie in strijd met de wet met als enige doel ontgaan belastingheffing;
  • Schenking / schijnlening.

De Rechtbank in Leeuwarden boog zich uiteindelijk  over de zaak, conclusie: de lening is toegestaan, de hypotheekrente is aftrekbaar en er is geen sprake van een schenking of een fraus legis opzet. De rechter is er snel klaar mee, de wetgever heeft dit toegestaan (artikel 3.120 IB) en de structuur is dan ook prima. De rente is bij de zoon aftrekbaar in box 1 en bij de vader belast in box 3. De Inspecteur vond een rente van 4,6% redelijk, dit is namelijk ook de rente die de zoon aan de bank heeft betaald. Vader en zoon sloten aan bij het rentepercentage dat voor een normale persoonlijke lening wordt gerekend, deze rente is hoger dan de hypotheekrente bij een bank. Een rente van 8% is toegestaan, er was geen hypothecaire zekerheid of een andere zekerheid afgesproken.

Bron: Rechtbank Leeuwarden, 19 februari 2013 (gepubliceerd op 1 maart 2013)


Dit artikel (of blog of voorbeeldovereenkomst) is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in dit artikel kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in dit artikel dient derhalve niet als fiscaal/juridisch advies te worden beschouwd. Belastingtips.nl en of haar vestingen/deelnemingen aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit het artikel.
>
>
>
>
>

Belastingaangifte